Czym objawia się uzależnienie od Internetu, komputera i gier? Jaki jest jego przebieg? Jak wygląda leczenie?

JAK ROZPOZNAĆ UZALEŻNIENIE OD INTERNETU?

Obecnie można znaleźć wiele różnych definicji uzależnienia od Internetu:

Patologiczne Używanie Internetu (Pathological Internet UseDisorder) jest proponowaną przeze mnie nazwą na sytuację, gdy ludzie nadużywają Internetu i nadużywanie to wywołuje u nich dystres. Nadużywanie to ma znaczący wpływ na ich funkcjonowanie w sferze fizycznej, psychicznej, interpersonalnej, społecznej, rodzinnej i ekonomicznej.
Definicja Goldberga

Uzależnienie od Internetu to zaburzenie kontroli impulsów niepowodujące intoksykacji. Uzależnienie od Internetu ma znaczący wpływ na pogorszenie w następujących sferach funkcjonowania człowieka: społecznej, zawodowej i psychologicznej.
Definicja K. Young

Uzależnienie od Internetu zaliczamy do grona uzależnień behawioralnych, do których należą w tym kontekście również uzależnienia od (Mark Griffiths, 2004):

• telewizji
• komputerów (w tym hackerstwo i programowanie)
• gier wideo i komputerowych
• automatów do gier
• telefonów komórkowych

Uzależnienia behawioralne polegające na nadmiernych interakcjach człowieka  z przedmiotem mogą przybierać formę bierną (np. oglądanie telewizji) lun aktywną (np. gry na komputerze). Na obraz kliniczny i rozpoznanie uzależnienia od Internetu wg Griffithsa składa się:

• emocjonalne podporządkowanie – występuje, gdy nałogowe korzystanie z sieci staje się najistotniejsze i dominuje w życiu człowieka. osoby uzależnione nie mogą doczekać się powrotu do sieci, cały czas myślą o tym, co się w niej dzieje.
• zmiana nastroju – uznawana jako skutek uzależnienia. Korzystanie z sieci może być postrzegane jako próba radzenia sobie z emocjami i ucieczki od rzeczywistości.
• tolerancja – występuje, gdy konieczne staje się coraz dłuższe przebywanie w sieci, by osiągnąć te same efekty emocjonalne, jakie użytkownik uzyskiwał na początku korzystania z Internetu.
• objawy odstawienia – pojawiają się w chwili przerwania lub nagłego ograniczenia korzystania z Internetu, takie jak: drżenie mięśni, depresja, drażliwość, pocenie się dłoni, nudności.
• konflikt – w sferze relacji interpersonalnych, między aktywnością w Internecie a innymi sferami życia: pracą, nauką, wypoczynkiem, życiem towarzyskim, których realizacja ulega wyraźnemu zakłóceniu.
• nawrót – tendencja do wielokrotnego powracania do wcześniejszych sposobów korzystania z sieci.

Uzależnienie od Internetu zalicza się według ICD -10 do kategorii zaburzeń nawyków i popędów (obok piromanii, kleptomanii, trichotillomanii oraz innych i nieokreślonych zaburzeń).

KIEDY MOŻEMY MÓWIĆ O UZALEŻNIENIU?

Uzależnienie od Internetu rozpoznaje się podobnie jak uzależnienie od alkoholu, opierając się na kryteriach diagnostycznych zaproponowanych przez klasyfikację chorób ICD-10.

Mówimy o nim wtedy, gdy w okresie ostatniego roku stwierdzono co najmniej trzech objawów z listy:

 1. Silna potrzeba lub poczucie przymusu korzystania z Internetu.

 2. Subiektywne przekonanie o mniejszej możliwości kontrolowania zachowań związanych z Internetem (tj. osłabienie kontroli nad powstrzymywaniem się od korzystania z Internetu oraz nad długością spędzania czasu w sieci).

 3. Występowanie niepokoju, rozdrażnienia lub gorszego nastroju przy próbach przerwania lub ograniczenia korzystania z Internetu oraz ustępowanie tych stanów z chwilą powrotu do sieci.

 4. Spędzanie coraz większej ilości czasu w Internecie celem uzyskania zadowolenia lub dobrego samopoczucia, które poprzednio osiągane było w znacznie krótszym czasie.

 5. Postępujące zaniedbywanie alternatywnych źródeł przyjemności lub dotychczasowych zainteresowań na rzecz Internetu.

 6. Korzystanie z Internetu pomimo szkodliwych następstw fizycznych, psychicznych, czy społecznych, mających związek ze spędzaniem czasu w Internecie.

Podobne objawy znajdziemy również w klasyfikacji DSM.

Na gruncie polskim wciąż brakuje oficjalnej nazwy uzależnienia od Internetu. Doktor nauk medycznych, psychiatra i certyfikowany specjalista terapii uzależnień Bohdan Woronowicz proponuje przypisanie temu uzależnieniu nazwy – siecioholizm (Woronowicz, 2001).

FAZY UZALEŻNIENIA

Powstawanie każdego uzależnienia jest procesem, w którym można wyróżnić pewne etapy. Young wyróżnia trzy fazy rozwoju uzależnienia od Internetu:

 1. ZAANGAŻOWANIE – osoba dopiero poznaje możliwości i zasady funkcjonowania w sieci, nawiązuje kontakty z osobami w podobnej sytuacji życiowej.

 2. ZASTĘPOWANIE – użytkownik angażuje się w kontakty internetowe kosztem relacji “twarzą w twarz”.

 3. UCIECZKA – spędzanie czasu w sieci pozwala osobie zapomnieć o problemach i stanowi ucieczkę od nich.

 4. DESPERACJA – gwałtowna próba powrotu do normalności, pojawiająca się najczęściej wskutek pewnych przykrych okoliczności zewnętrznych związanych z uzależnieniem (np. odejściem bliskich, utratą pracy, chorobą). osoba zaczyna szukać pomocy lub godzi się na nią.

JAK LECZYĆ?

Terapia uzależnień behawioralnych odbywa się za pomocą psychoterapii, głównie behawioralno-poznawczej.

Davis R.A. (2001) w opracowaniu dotyczącym patologicznego korzystania z Internetu oraz komputera zaproponował kilka zasad, które wspierają proces leczenia. Należą do nich:

• usytuowanie sprzętu uniemożliwiającego izolowanie się od otoczenia
• korzystanie z komputera w obecności innych osób
• zmiana pór dnia korzystania z Internetu oraz wydłużanie przerw (mniej dłuższych, a więcej krótszych sesji)
• codzienne odnotowywanie swoich aktywności (w tym czasu spędzanego przy komputerze)
• powstrzymanie się od używania w sieci pseudonimów

Ważne jest też to, by rozmawiać o swoim problemie z bliskimi i znajomymi, systematycznie wykonywać ćwiczenia fizyczne, stosować techniki relaksacyjne i – koniec końców – starać się kontrolować swoje myśli dotyczące Internetu.

Bardzo pomocne jest też ustalenie planu dnia, w którym znajdzie się też czas na serfowanie po sieci, ale pojawią się w nim także nowe aktywności, z wypoczywaniem włącznie. Wcielenie takiego planu w życie, zmiana nawyków, które przez ostatnie miesiące towarzyszyły osobie uzależnionej, pozwolą na zapełnienie takich obszarów życia, które z powodu uzależnienia były mocno zaniedbane. Kluczem do osiągnięcia “złotego środka” jest nauka korzystania z Internetu w takim stopniu, by nie zagrażał on psychice pacjenta, jego emocjonalnemu zdrowiu oraz życiowej sytuacji.

wskazówki dot. leczenia – źródło: uzaleznieniabehawioralne.pl

Uzależnienie od Internetu jest stosunkowo nowym zjawiskiem w porównaniu do innych czynników i substancji uzależniających. Ta forma uzależnienia nie jest jeszcze wystarczająco dobrze opisana przez badaczy.  Według Woronowicza: ten rodzaj uzależnienia stanie się prawdopodobnie jedną z plag XXI wieku i jest tylko kwestią czasu oficjalne sklasyfikowanie uzależnienia od Internetu (siecioholizmu) jako jednostki chorobowej.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Kiedy mamy do czynienia z uzależnieniem?